بررسی جامعه‌شناختی گفتگوهای خیالی در مطبوعات عصر قاجار
نویسندگان
چکیده مقاله:
گفتگوی خیالی با درون‌مایه‌های سیاسی و اجتماعی، بارزترین وجوه انتقادی رایج در مطبوعات عصر قاجار است که روشنفکران و روزنامه‌نگاران این دوره به کار می‌گرفتند. نفس رواج این شیوه نشان‌دهندۀ وضع ویژﮤ جامعۀ ایرانی در این برهۀ زمانی است که در کشاکش عبور از مرحله‌ای تاریخی بود. پرسشی که در کانون توجه این پژوهش قرار دارد این است که روزنامه‌نگاران عصر قاجار از چه زمانی به انتخاب این شیوه توجه کردند و ناظر به چه اهدافی بود. در دورۀ فتحعلی‌شاه، به استفاده از این شیوه توجه شد؛ اما در عصر ناصری، وجه انتقادی آن آشکارتر شد و سرانجام در دورﮤ استبدادی محمدعلی‌شاه، به‌علت وجود خفقان فزاینده، به‌مثاﺑﮥ گونه‌ای (ژانر) اثربخش در نشر آگاهی و بیان انتقادهای سیاسی و اجتماعی، از آن استفادﮤ وسیع شد. یافته‌های این پژوهش مبتنی‌بر روش توصیفی‌تحلیلی و متکی‌بر رویکرد جامعه‌شناختی به نسخه‌های باقیمانده از 75 روزناﻣﮥ درون‌مرزی دورﮤ قاجاری است. این پژوهش نشان می‌دهد که هدف غایی روشنفکران و روزنامه‌نگاران این دوره از به‌کارگیری چنین شیوهای، تفهیم نظام مشروطه و مباینت‌نداشتن آن با شرع مقدس و نیز معرفی این نظام در قالب الگویی مناسب برای ایجاد وضعیت سیاسی و اجتماعی مطلوب در جاﻣﻌﮥ ایران بود.
منابع مشابه
بازتاب مؤلفه‌های فرهنگ مدرن در مطبوعات عصر قاجار (بررسی روزنامه‌های وقایع‌اتفاقیه و اختر)
چکیده این مقاله با هدف شناخت نحوه انعکاس مؤلفه‌های مادی و غیرمادی فرهنگ مدرن در مطبوعات دوره قاجار (عصر ناصری)، با استفاده از چارچوب مفهومی مبتنی بر عناصر مادی و غیرمادی فرهنگ، مطالعات نظری مبتنی بر نظریه‌های اشاعه نوآوری‌ها و تأخر فرهنگی، با روش تحلیل محتوای کمی، محتوای دو نشریه وقایع‌اتفاقیه و اختر را بررسی کرده است. وقایع‌اتفاقیه تنها نشریه فارسی زبان داخل کشور طی نخست...
متن کاملبررسی مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان در مطبوعات عصر قاجار (با تأکید بر نشریۀ نامۀ بانوان)
دوران قاجار آغاز فصل جدیدی در باب حیات زن ایرانی بود، زیرا درنتیجة رشد فکری جامعه در دوران قاجار، زن ایرانی بیش از پیش به عرصۀ اجتماع وارد و نقش او در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. گفتمان مشروطه و تحول جامعه و آزادی‌های ناشی از آن، فرصت و امکانات لازم را در اختیار زنان قرار داد تا دیدگاه‌های خود را علناً مطرح کنند و به اشکال مختلف در جهت تحقق آن بکوشند. از ابزارهای مهم آن‌‌ها برای نیل به این ...
متن کاملبررسی حفاری های نفتی در مناطق جنوب در عصر قاجار
پس از انقلاب صنعتی، تغییر و تحولاتی برای سرعت بخشیدن به تولیدات مصنوعی و برآوردن نیاز جوامع، نفت بهترین سوخت به جای ذغال سنگ در نظر گرفته شد که از آن محصولات و مشتقات دیگری نیز بوجود میآمد. در این تحقیق، شروع آن با تاریخچه نفت از کشف و استخراج در کشور ایران، رقابت میان بیگانگان برای رسیدن به آن شدت گرفت و اولین امتیاز نفت جنوب ایران توسط مظفرالدین شاه قاجار به ویلیام نوکس دارسی تبعه بریتانیا ...
متن کاملبررسی تاریخی کارکرد ارتباطی هنر در اماکن مذهبی عصر قاجار
آثار هنری به کار رفته در اماکن مذهبی علاوه بر کارکردهای سازه‌ای، هنری و تاریخی دارای کارکرد ارتباطی نیز هستند. گستردگی پیام‌ها، تنوع مخاطبان و تعدد هنرها در اماکن مذهبی، بر اهمیت این کارکرد افزوده است. تحلیل تاریخی کارکرد ارتباطی هنرهای به‌کار رفته در اماکن مذهبی، به کاربردی کردن قابلیت ارتباطی هنر و بالندگی بیشتر فرهنگ در جامعه کنونی می‌تواند کمک کند. این مقاله، بر آن است تا با رویکردی تاریخ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 3
صفحات 49- 66
تاریخ انتشار 2017-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023